روابط عاطفی، بخش مهمی از زندگی ما هستند و شادی و رضایت را به ارمغان می‌آورند. اما گاهی اوقات، اشتباهات روانشناختی ناخواسته می‌توانند به این روابط آسیب بزنند. آگاهی از این اشتباهات و تلاش برای جلوگیری از آنها، به ما کمک می‌کند تا روابط سالم‌تر و پایدارتری داشته باشیم. در این مقاله، 16 نکته‌ی کاربردی برای جلوگیری از اشتباهات روانشناختی رایج در روابط عاطفی را بررسی می‌کنیم:

• 💥

  1. شناخت سوگیری‌های شناختی خود:

  همه ما سوگیری‌های شناختی داریم که می‌توانند بر نحوه‌ی درک ما از موقعیت‌ها و افراد تاثیر بگذارند. شناسایی این سوگیری‌ها، قدم اول برای جلوگیری از تاثیر منفی آنها بر روابط است.
• 💥

  2. گوش دادن فعال:

  به جای اینکه فقط منتظر نوبت خود برای صحبت کردن باشید، به حرف‌های طرف مقابل با دقت گوش دهید و سعی کنید احساسات و دیدگاه‌های او را درک کنید.
• 💥

  3. همدلی:

  سعی کنید خودتان را جای طرف مقابل بگذارید و دنیا را از نگاه او ببینید. همدلی، کلید درک و ارتباط عمیق‌تر است.

• 💥

  4. مدیریت انتظارات:

  انتظارات غیرواقع‌بینانه می‌تواند منجر به ناامیدی و نارضایتی شود. سعی کنید انتظارات خود را منطقی و واقع‌بینانه تنظیم کنید.
• 💥

  5. اجتناب از ذهن‌خوانی:

  به جای اینکه فکر کنید می‌دانید طرف مقابل چه فکری می‌کند یا چه احساسی دارد، از او بپرسید. حدس زدن و ذهن‌خوانی، غالباً منجر به سوء تفاهم می‌شود.
• 💥

  6. پرهیز از تعمیم دادن:

  از تعمیم دادن یک رفتار یا ویژگی به کل شخصیت طرف مقابل خودداری کنید. همه ما اشتباه می‌کنیم و هیچ کس کامل نیست.
• 💥

  7. تمرکز بر حل مسئله:

  به جای سرزنش کردن یا انتقاد کردن، روی یافتن راه حل برای مشکلات تمرکز کنید.
• 💥

  8. ابراز قدردانی:

  قدردانی خود را از کارهای مثبت طرف مقابل به طور منظم ابراز کنید. تشکر و قدردانی، باعث تقویت رابطه‌ی شما می‌شود.

• 💥

  9. پذیرش تفاوت‌ها:

  به جای تلاش برای تغییر دادن طرف مقابل، تفاوت‌های او را بپذیرید و به آنها احترام بگذارید.
• 💥

  10. حفظ استقلال فردی:

  در عین حال که با هم هستید، استقلال فردی خود را حفظ کنید و به علایق و نیازهای شخصی خود اهمیت بدهید.
• 💥

  11. مدیریت خشم:

  قبل از اینکه خشم شما باعث گفتن یا انجام دادن کارهایی شود که پشیمان می‌شوید، خشم خود را مدیریت کنید.
• 💥

  12. بخشش:

  بخشش، برای حفظ یک رابطه‌ی سالم ضروری است. اگر طرف مقابل اشتباهی کرد، سعی کنید او را ببخشید و به جلو حرکت کنید.
• 💥

  13. مراقبت از خود:

  قبل از اینکه بتوانید از دیگران مراقبت کنید، باید از خودتان مراقبت کنید. به سلامت جسمی و روحی خود اهمیت بدهید.
• 💥

  14. ارتباط باز و با صداقت:

  با طرف مقابل خود در مورد احساسات، نیازها و نگرانی‌های خود با صداقت صحبت کنید.
• 💥

  15. یادگیری مداوم:

  در مورد روابط سالم و مهارت‌های ارتباطی مطالعه کنید و سعی کنید به طور مداوم دانش و مهارت‌های خود را ارتقا دهید.
• 💥

  16. کمک گرفتن در صورت نیاز:

  اگر در رابطه‌ی خود با مشکل مواجه هستید، از کمک گرفتن از یک مشاور یا روانشناس متخصص دریغ نکنید.

با به کارگیری این نکات، می‌توانید از اشتباهات روانشناختی رایج در روابط عاطفی خود جلوگیری کرده و روابط سالم‌تر، شادتر و پایدارتری داشته باشید. به امید داشتن روابط عاطفی موفق و رضایت‌بخش برای همه شما.

چگونه از اشتباهات روانشناختی در روابط عاطفی خود جلوگیری کنیم؟

1. شناخت سوگیری‌های شناختی خود

اولین قدم برای جلوگیری از اشتباهات روانشناختی در روابط، آگاهی از وجود آن‌هاست. سوگیری‌های شناختی الگوهای فکری نادرستی هستند که می‌توانند قضاوت و تصمیم‌گیری ما را تحت تأثیر قرار دهند. با شناخت این سوگیری‌ها، بهتر می‌توانید آنها را در خود شناسایی و اصلاح کنید. مثلا سوگیری تاییدی (Confirmation Bias) باعث می‌شود که فقط اطلاعاتی را ببینیم و باور کنیم که باورهای فعلی ما را تایید می‌کنند. این سوگیری می‌تواند باعث شود که جنبه‌های منفی رابطه را نادیده بگیریم یا فقط به دنبال نشانه‌هایی باشیم که شریک عاطفی ما را مقصر جلوه دهد. تحقیق در مورد سوگیری‌های شناختی رایج و بررسی اینکه آیا در رفتار و افکار خود نشانه‌هایی از آنها می‌بینید، می‌تواند نقطه شروع خوبی باشد. مشورت با یک روانشناس یا مشاور نیز می‌تواند در این زمینه بسیار مفید باشد.

2. مدیریت انتظارات

انتظارات غیرواقعی یکی از رایج‌ترین دلایل بروز مشکلات در روابط عاطفی هستند. باور به اینکه شریک عاطفی شما باید تمام نیازهای شما را برآورده کند یا اینکه رابطه همیشه باید بی‌نقص و بدون چالش باشد، می‌تواند منجر به ناامیدی و نارضایتی شود. با شریک عاطفی خود در مورد انتظاراتتان صحبت کنید و سعی کنید به یک تفاهم مشترک برسید. به خودتان یادآوری کنید که هدف از رابطه، کمال نیست، بلکه رشد و حمایت متقابل است. روی نقاط قوت رابطه و شریک عاطفی خود تمرکز کنید و از آنها قدردانی کنید. از مقایسه رابطه خود با روابط دیگران خودداری کنید، زیرا هر رابطه‌ای منحصر به فرد است.

3. همدلی و درک متقابل

همدلی به معنای توانایی درک و احساس کردن دیدگاه و احساسات دیگران است. در یک رابطه عاطفی، همدلی نقش بسیار مهمی در ایجاد صمیمیت، اعتماد و حل اختلافات دارد. سعی کنید خود را جای شریک عاطفی خود بگذارید و از دید او به مسائل نگاه کنید. به حرف‌های او با دقت گوش دهید و سعی کنید احساسات او را درک کنید. هنگام بروز اختلاف نظر، به جای اینکه فقط بر روی دیدگاه خودتان تمرکز کنید، سعی کنید دیدگاه شریک عاطفی خود را نیز درک کنید. از زبان بدن و لحن صدای خود برای نشان دادن همدلی استفاده کنید. سوالات باز بپرسید تا شریک عاطفی خود را تشویق کنید تا بیشتر در مورد احساسات خود صحبت کند.

4. تمرکز بر ارتباط موثر

ارتباط موثر یکی از مهم‌ترین ارکان یک رابطه عاطفی سالم است.این شامل توانایی بیان واضح و صریح افکار و احساسات، گوش دادن فعالانه و همدلانه به شریک عاطفی، و حل اختلافات به صورت سازنده است.هنگام صحبت کردن، از زبان “من” استفاده کنید و از سرزنش و انتقاد خودداری کنید.به جای گفتن “تو همیشه...“، بگویید “من احساس می‌کنم...وقتی تو...“.به حرف‌های شریک عاطفی خود با دقت گوش دهید و سعی کنید منظور او را به درستی متوجه شوید.از قطع کردن صحبت او یا حواس‌پرتی خودداری کنید.هنگام بروز اختلاف نظر، سعی کنید به دنبال راه حل‌های برد-برد باشید که هر دو طرف را راضی کند.

از سکوت یا اجتناب از صحبت در مورد مسائل مهم خودداری کنید، زیرا این کار می‌تواند منجر به نارضایتی و افزایش فاصله عاطفی شود.

از روش‌های ارتباطی غیرکلامی مانند تماس چشمی، لبخند و لمس برای تقویت ارتباط خود استفاده کنید.

5. دوری از ذهن‌خوانی

ذهن‌خوانی به معنای این است که فکر کنیم می‌دانیم شریک عاطفی‌مان به چه فکر می‌کند یا چه احساسی دارد، بدون اینکه از او سوال کنیم یا شواهد کافی داشته باشیم. این کار می‌تواند منجر به سوءتفاهم، نارضایتی و حتی درگیری شود. به جای ذهن‌خوانی، از شریک عاطفی خود بپرسید که چه فکر می‌کند یا چه احساسی دارد. از او بخواهید که افکار و احساسات خود را برای شما توضیح دهد. اگر احساس می‌کنید که نمی‌توانید منظور شریک عاطفی خود را به درستی متوجه شوید، از او بخواهید که بیشتر توضیح دهد. از فرضیات و تعمیم‌های نادرست خودداری کنید.

6. پرهیز از تعمیم دادن و مطلق‌گرایی

تعمیم دادن به معنای این است که یک تجربه یا رفتار خاص را به تمام جنبه‌های شخصیت یا رفتار شریک عاطفی خود نسبت دهیم. مطلق‌گرایی به معنای این است که فکر کنیم مسائل همیشه به صورت سیاه و سفید هستند و هیچ‌گونه خاکستری وجود ندارد. از بهره‌گیری از کلماتی مانند “همیشه” و “هرگز” خودداری کنید. به جای گفتن “تو همیشه دیر می‌کنی”، بگویید “تو امروز دیر کردی”. سعی کنید مسائل را از زوایای مختلف ببینید و به دنبال راه حل‌های میانه باشید. از قضاوت عجولانه و برچسب زدن به دیگران خودداری کنید.

7. اجتناب از قربانی کردن خود

مرزهای شخصی خود را مشخص کنید و از آنها محافظت کنید. به شریک عاطفی خود اجازه ندهید که از شما سوء استفاده کند یا به شما بی‌احترامی کند. زمانی را برای انجام فعالیت‌هایی که از آنها لذت می‌برید و به شما انرژی می‌دهند، اختصاص دهید. اگر احساس می‌کنید که در رابطه خود قربانی می‌دهید، با یک مشاور یا روانشناس صحبت کنید.

8. دوری از رقابت ناسالم

رقابت در یک رابطه عاطفی می‌تواند به دو صورت سالم و ناسالم باشد. رقابت سالم می‌تواند به ایجاد انگیزه و پیشرفت کمک کند، اما رقابت ناسالم می‌تواند منجر به حسادت، خشم و تخریب رابطه شود. به جای رقابت با شریک عاطفی خود، سعی کنید از موفقیت‌های او خوشحال شوید و از او حمایت کنید. از مقایسه خود با شریک عاطفی خود خودداری کنید، زیرا هر کس نقاط قوت و ضعف خود را دارد. اگر احساس می‌کنید که در رابطه خود رقابت ناسالم وجود دارد، با شریک عاطفی خود در مورد آن صحبت کنید.

9. مدیریت خشم و پرخاشگری

خشم یک احساس طبیعی است، اما مدیریت نادرست آن می‌تواند به روابط عاطفی آسیب برساند. پرخاشگری (چه کلامی و چه فیزیکی) هرگز راه حل مناسبی برای حل مشکلات نیست. هنگامی که احساس خشم می‌کنید، قبل از اینکه چیزی بگویید یا انجام دهید، چند لحظه صبر کنید و نفس عمیق بکشید. سعی کنید علت خشم خود را شناسایی کنید و به جای سرزنش دیگران، مسئولیت احساسات خود را بپذیرید. از روش‌های سالم برای تخلیه خشم خود استفاده کنید، مانند ورزش کردن، پیاده‌روی یا صحبت کردن با یک دوست. اگر به طور مرتب خشم خود را به صورت ناسالم ابراز می‌کنید، از یک مشاور یا روانشناس کمک بگیرید.

10. پذیرش تفاوت‌ها

هیچ دو نفری کاملاً شبیه هم نیستند و تفاوت در دیدگاه‌ها، ارزش‌ها و عادات امری طبیعی است. پذیرش این تفاوت‌ها و احترام به آنها کلید داشتن یک رابطه عاطفی موفق است. به جای تلاش برای تغییر دادن شریک عاطفی خود، سعی کنید او را همان‌طور که هست بپذیرید. از بحث و جدل بر سر مسائل بی‌اهمیت خودداری کنید. سعی کنید در مورد مسائلی که برای هر دوی شما مهم هستند، به یک تفاهم مشترک برسید.

11. غلبه بر نشخوار فکری

نشخوار فکری به معنای فکر کردن مکرر و اجباری به یک موضوع خاص است، مخصوصا اگر آن موضوع ناراحت‌کننده یا منفی باشد. نشخوار فکری می‌تواند منجر به اضطراب، افسردگی و تشدید مشکلات در روابط عاطفی شود. هنگامی که متوجه می‌شوید که در حال نشخوار فکری هستید، سعی کنید توجه خود را به چیز دیگری معطوف کنید. مثلا می‌توانید یک فعالیت لذت‌بخش انجام دهید، با یک دوست صحبت کنید یا به موسیقی گوش دهید. سعی کنید علت نشخوار فکری خود را شناسایی کنید و به جای اجتناب از آن، به طور مستقیم با آن روبرو شوید. از تکنیک‌های ذهن‌آگاهی (Mindfulness) برای کاهش اضطراب و تمرکز بر لحظه حال استفاده کنید. اگر نشخوار فکری به طور مداوم زندگی شما را مختل می‌کند، از یک مشاور یا روانشناس کمک بگیرید.

12. دوری از مقایسه با روابط گذشته

مقایسه رابطه فعلی خود با روابط گذشته می‌تواند منجر به ناامیدی، نارضایتی و آسیب به رابطه شود. هر رابطه‌ای منحصر به فرد است و شرایط و چالش‌های خاص خود را دارد. به جای تمرکز بر روی آنچه که در روابط گذشته از دست داده‌اید، بر روی نقاط قوت و پتانسیل‌های رابطه فعلی خود تمرکز کنید. از شریک عاطفی خود انتظار نداشته باشید که همانند شریک عاطفی سابق شما باشد. او فردی متفاوت با ویژگی‌های منحصر به فرد خود است. به رابطه فعلی خود فرصت دهید تا رشد کند و به پتانسیل کامل خود برسد.

13. حفظ هویت فردی

در یک رابطه عاطفی، باید ضمن ایجاد صمیمیت و نزدیکی، هویت فردی خود را نیز حفظ کنید. از دست دادن هویت فردی می‌تواند منجر به وابستگی ناسالم، نارضایتی و احساس خلاء شود. زمانی را برای انجام فعالیت‌هایی که از آنها لذت می‌برید و به شما هویت می‌دهند، اختصاص دهید. روابط خود را با دوستان و خانواده حفظ کنید. به علایق و اهداف شخصی خود پایبند باشید. از شریک عاطفی خود انتظار نداشته باشید که تمام نیازهای شما را برآورده کند.

14. اجتناب از بازی‌های روانی

بازی‌های روانی به رفتارهایی گفته می‌شود که برای کنترل، دستکاری یا آسیب رساندن به دیگران استفاده می‌شوند. این رفتارها می‌توانند شامل قهر کردن، تهدید کردن، مقایسه کردن، احساس گناه دادن و . . . باشند. اگر در رابطه خود متوجه بازی‌های روانی شدید، با شریک عاطفی خود در مورد آن صحبت کنید و از او بخواهید که این رفتارها را متوقف کند. اگر شریک عاطفی شما تمایلی به تغییر رفتار خود ندارد، به فکر ترک رابطه باشید، زیرا این رفتارها می‌توانند به سلامت روان شما آسیب برسانند. اگر در تشخیص بازی‌های روانی مشکل دارید، از یک مشاور یا روانشناس کمک بگیرید.

15. بخشش و رها کردن کینه

بخشش به معنای فراموش کردن یا توجیه کردن رفتار نادرست دیگران نیست، بلکه به معنای رها کردن خشم و تلخی و اجازه دادن به خودتان برای التیام یافتن است. سعی کنید دیدگاه شریک عاطفی خود را در مورد موضوع مورد نظر درک کنید. اگر بخشش برایتان دشوار است، از یک مشاور یا روانشناس کمک بگیرید.

16. مراجعه به متخصص در صورت نیاز

انتخاب یک مشاور یا روانشناس مناسب که با نیازهای شما سازگار باشد، بسیار مهم است. در طول جلسات مشاوره، با صداقت و صریح باشید و از بیان احساسات و افکار خود نترسید. یک رابطه سالم و رضایت‌بخش حق شماست و با کمک یک متخصص می‌توانید به آن دست یابید.